สีของตกขาว บอกโรคอะไรได้บ้าง?

สิ่งที่สาวๆ ต้องพบเจอเมื่อเข้าสู่วัยเจริญพันธุ์ คือการมี “ตกขาว” ซึ่งเป็นเรื่องปกติที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติ สิ่งที่สาวๆ ต้องพบเจอเมื่อเข้าสู่วัยเจริญพันธุ์ คือการมีตกขาว (Vaginal discharge) ซึ่งเป็นเรื่องปกติที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติ เกิดจากส่วนผสมของสารคัดหลั่งจากอวัยวะสืบพันธุ์และอื่น ๆ โดยตกขาวปกติจะมีลักษณะเป็นสีขาว เนื้อหยาบ และไม่มีกลิ่น

อย่างไรก็ตาม ถ้าวันหนึ่งตกขาวของคุณกลับไม่ขาวเหมือนชื่อ แต่กลับเป็นสีอื่นๆ แทน นั่นหมายถึงร่างกายของคุณเริ่มมีความผิดปกติ! แล้วสีของตกขาวแต่ละสีบอกถึงความผิดปกติอะไรบ้างคลินิกสูตินรีเวชแฮปปี้เบิร์ธ จะพาไปหาคำตอบในบทความนี้

ตกขาวคืออะไร?

ตกขาว หรือที่เราเรียกว่า ระดูขาว คือ ของเหลวที่ขับออกมาจากช่องคลอด สร้างมาจากอวัยวะต่างๆ ในระบบสืบพันธุ์ จะมีลักษณะเป็นเมือก ลื่น ช่วยป้องกันการติดเชื้อและระคายเคือง โดยตกขาวจะมา 3 ช่วง คือ ช่วงก่อนมีประจำเดือน ระหว่างมีประจำเดือน และหลังมีประจำเดือน

สาเหตุที่ทำให้เกิดตกขาวปกติ

ตกขาวปกติจะเกิดจากส่วนผสมของสารคัดหลั่งจากอวัยวะสืบพันธุ์ และอื่น ๆ ได้แก่

• สารคัดหลั่งผนังช่องคลอด

• เซลล์ที่หลุดลอกออกจากช่องคลอดและปากมดลูก

• มูกของปากมดลูก น้ำจากโพรงมดลูก หรือน้ำจากท่อนำไข่

• สารคัดหลั่งจากอวัยวะสืบพันธุ์ส่วนนอก เช่น ต่อมไขมัน ต่อมเหงื่อ หรือต่อมบาร์โธลิน (Bartholin Gland)

• เกิดจากจุลชีพ ซึ่งเป็นสิ่งมีชีวิตขนาดเล็ก ๆ ที่ไม่สามารถมองเห็นได้ด้วยตาเปล่า

ลักษณะอาการของตกขาว

ตกขาวปกติ ควรมีลักษณะเป็นของเหลว ใส หรือขาว เป็นเมือกลื่นคล้ายไข่ขาว และไม่มีกลิ่น

ตกขาวแบบไหนที่เรียกว่า “ปกติ”

โดยปกติแล้วสาว ๆ จะมีตกขาวปกติในช่วงที่เป็นประจำเดือนค่ะ ทั้งก่อน ระหว่าง และหลังมีประจำเดือนเลย โดยแต่ละช่วงจะมีความแตกต่างดังนี้

• ช่วงก่อนมีประจำเดือน จะมีตกขาวในปริมาณน้อย หรือแทบไม่มีเลย

• ช่วงก่อนวันตกไข่ หรือก่อนวันมีประจำเดือน จะมีตกขาวเหมือนแป้งเปียก หรือเป็นวุ้นใส ๆ คล้ายไข่ขาว และไม่ทำให้เกิดอาการคัน หรือมีกลิ่นเหม็น

• ช่วงระหว่างมีประจำเดือน 5 วัน จะเป็นช่วงที่มีเลือดประจำเดือน ไม่ค่อยมีตกขาว

• ช่วงที่ไม่มีประจำเดือนจนถึงก่อนวันตกไข่ จะมีตกขาวน้อยกว่าปกติ มีลักษณะเป็นสีขาว ขุ่น เหนียว และในบางรายอาจมีตกขาวสีเหลืองได้

ตกขาวแบบไหนที่เรียกว่า “ผิดปกติ”

หากสาว ๆ มีตกขาวปริมาณมากในช่วงที่ไม่ควรมีตกขาวเยอะ หรือตกขาวมีลักษณะที่ต่างไปจากเดิม เช่น มีสี มีกลิ่น หรือทำให้เกิดอาการคันช่องคลอด หรือปัสสาวะแสบขัด แสดงว่า มีตกขาวผิดปกติ แนะนำให้พบแพทย์เพื่อตรวจวินิจและวางแผนการรักษาทันทีค่ะ

สาเหตุที่ทำให้ตกขาวผิดปกติ

ตกขาวผิดปกติจะเกิดการติดเชื้อเป็นส่วนใหญ่ ไม่ว่าจะเป็น เชื้อรา หรือเชื้อแบคทีเรียในช่องคลอด หรือการติดเชื้อทางเพศสัมพันธ์ โดยแต่ละสาเหตุก็จะทำให้มีสีตกขาวผิดปกติที่แตกต่างกันค่ะ โดยแฮปปี้เบิร์ธได้สรุปข้อมูลสีตกขาวบอกโรคไว้ที่ด้านล่างแล้ว ตามไปอ่านกันได้เลย

ตกขาวผิดปกติอันตรายไหม

ถึงแม้ตกขาวผิดปกติจะไม่ส่งผลอันตรายต่อชีวิต แต่ก็ส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวันไม่น้อย ไม่ว่าจะเป็น ทำให้เกิดอาการคัน ปัสสาวะแสบขัด หรือน้องสาวมีกลิ่นเหม็น นอกจากนี้การที่สาว ๆ มีตกขาวผิดปกติบ่อย ๆ ยังอาจทำให้เกิดปัญหาปีกมดลูกอักเสบ ท่อนำไข่ตัน จนทำให้มีบุตรยาก หรือเสี่ยงต่อการตั้งครรภ์นอกมดลูกได้ด้วยค่ะ

สีของตกขาวบอกโรค

โดยทั่วไปสีของตกขาวจะเป็นสีขาวขุ่นหรือสีใส ไม่มีกลิ่นเหม็น แต่หากตกขาวมีสีอื่น และมีกลิ่นไม่พึงประสงค์ อาจเป็นสัญญาณเตือนของโรคร้ายที่สาวๆ ไม่ควรมองข้าม

1. ตกขาวสีขาว

ตกขาวมีสีขาว ไม่มีกลิ่น คือตกขาวปกติที่พบได้ทั่วไป ซึ่งร่างกายจะหลั่งออกมาเพื่อหล่อลื่นช่องคลอด อย่างไรก็ตามหากสีของตกขาวเป็นสีขาวก็จริง แต่มีกลิ่นไม่พึงประสงค์ เป็นก้อนหนา เหนียว มีอาการคันร่วมด้วย แสดงให้เห็นว่าตกขาวมาจากการติดเชื้อในช่องคลอด

2. ตกขาวสีเหลือง

ตกขาวสีเหลือง จะมีทั้งแบบสีเหลืองใสและสีเหลืองเข้ม มักเกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรีย ติดเชื้อรา ติดเชื้อจากโรคหนองใน หรือติดพยาธิในช่องคลอด ซึ่งทำให้ตกขาวมีสีเหลือง น้องสาวมีกลิ่นคาวปลา และมีอาการคันที่ช่องคลอด สาวๆ สามารถอ่านบทความเกี่ยวกับตกขาวสีเหลืองเพิ่มเติมได้ที่นี่ค่ะ

3. ตกขาวสีเทา

ตกขาวสีเทา หรือสีเทาอ่อน เป็นสัญญาณเตือนของการติดเชื้อแบคทีเรียในช่องคลอด โดยจะมีกลิ่นเหม็นอับหรือกลิ่นคาวร่วมด้วย รวมทั้งมีอาการคันและระคายเคืองช่องคลอด

4. ตกขาวสีเหลืองขาว

ตกขาวสีเหลืองขาว หรือเหลืองอ่อน มีกลิ่นเหม็นอับ บ่งบอกถึงอาการติดเชื้อราในช่องคลอด โดยอาจมีอาการแสบบริเวณช่องคลอดและอาการปัสสาวะขัดร่วมด้วย

5. ตกขาวสีเขียว

ตกขาวสีเขียว หรือสีเหลืองปนเขียว มาพร้อมกลิ่นคาวปลา เกิดจากการติดเชื้อจากแบคทีเรีย หรือติดเชื้อจากการมีเพศสัมพันธ์กับผู้ที่เป็นโรค เช่น โรคหนองใน บางรายอาจมีปวดแสบขณะปัสสาวะร่วมด้วย

6. ตกขาวสีชมพู

ตกขาวสีชมพู มักพบในคุณแม่หลังคลอดและอาจเกิดจากการหลุดลอกของเยื่อบุโพรงมดลูก จึงมีเลือดปนออกมากับตกขาวทำให้ตกขาวมีสีชมพู หากเกิดในผู้ที่ไม่ได้ตั้งครรภ์และมีอาการแสบหรือคันร่วมด้วย ควรรีบพบแพทย์เพราะอาจเกิดการติดเชื้อที่มดลูกได้

7. ตกขาวสีน้ำตาลแห้ง

ตกขาวสีน้ำตาลแห้งแบบมีเลือดปน บ่งบอกได้หลายสาเหตุ หากมีปริมาณไม่มาก ไม่มีกลิ่นเหม็นอาจเกิดจากการตกค้างของประจำเดือน ซึ่งไม่เป็นอันตรายใดๆ แต่หากมีกลิ่นเหม็น ปัสสาวะแสบขัด อาจเกิดจากการติดเชื้อบริเวณปากมดลูก เลือดออกจากการตกไข่ เลือดออกจากภาวะการตั้งครรภ์นอกมดลูก ควรรีบไปพบแพทย์เพื่อตรวจหาสาเหตุต่อไป

8. ตกขาวแบบมีฟอง

ตกขาวแบบมีฟอง เกิดจากฟองอากาศ หากไม่มีกลิ่นเหม็น และไม่มีอาการแสบคันบริเวณช่องคลอด ถือว่าเป็นตกขาวปกติดี แต่หากตกขาวมีสีเขียว สีเหลือง มีกลิ่นเหม็นรุนแรง รวมทั้งแสบหรือคันบริเวณช่องคลอด อาจเกิดจากการติดเชื้อจากการมีเพศสัมพันธ์ หรือพยาธิในช่องคลอด

สีของตกขาวที่ได้กล่าวมาข้างต้น เป็นการสังเกตเบื้องต้นถึงความผิดปกติที่อาจจะเกิดขึ้นเท่านั้น ถ้าให้ชัวร์ที่สุดควรมาตรวจกับแพทย์ผู้เชี่ยวชาญค่ะ

วิธีการรักษาและป้องกันอาการตกขาว

วิธีการรักษาและป้องกันอาการตกขาวผิดปกติที่ดีที่สุดคือ การมาพบคุณหมอเพื่อตรวจให้เข้าใจสาเหตุที่แน่ชัดว่าเกิดจากอะไร โดยคุณหมอจะวินิจฉัยรักษาอย่างถูกต้อง แนะนำวิธีการรักษา รวมถึงแนะนำวิธีปฏิบัติตนเพื่อป้องกันอาการตกขาว ลดโอกาสการกลับมาเป็นซ้ำอีก อย่างไรก็ตามสาว ๆ หลายคนอาจมองว่าการรักษาด้วยตนเอง หรือซื้อยาจากร้านขายยามารับประทานเองน่าจะเพียงพอแล้ว แต่วิธีนี้อาจไม่ตรงกับสาเหตุของอาการ รวมทั้งการใช้ยาซ้ำๆ นานๆ เกินคำแนะนำของแพทย์หรือเภสัชกร อาจทำให้ดื้อยา และกลับมาเป็นซ้ำได้ ดังนั้นแนะนำให้มาพบคุณหมอดีที่สุดค่ะ

ตอบคำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับตกขาว โดยคุณหมอ

นอกจากข้อมูลที่ควรรู้เกี่ยวกับสีตกขาวบอกโรคแล้ว แฮปปี้เบิร์ธคลินิกยังได้รวบรวมคำถามที่สาว ๆ มักสงสัยเกี่ยวกับตกขาวมาให้ด้วยค่ะ ทุกคำถามตอบโดยคุณหมอ จะมีอะไรน่าสนใจบ้างนั้น ตามไปดูกันเลย!

1. ทำไมเราถึงไม่ควรสวนล้างช่องคลอด

การสวนล้างช่องคลอดจะทำลายสมดุลเคมีตามธรรมชาติของช่องคลอด ทำให้ติดเชื้อและเป็นตกขาวผิดปกติได้ง่ายมากขึ้นค่ะ แนะนำให้สาว ๆ ทำความสะอาดเฉพาะบริเวณภายนอกช่องคลอดก็พอค่ะ โดยล้างด้วยน้ำสะอาดและสบู่อ่อน ๆ แล้วซับด้วยผ้าสะอาดให้แห้งค่ะ

2. ตกขาวสีขาวเหมือนแป้งเปียก ไม่คัน อันตรายไหม

ตกขาวสีขาวเหมือนแป้งเปียก และไม่ทำให้เกิดอาการคัน จะเป็นตกขาวปกติที่จะเกิดขึ้นในช่วงก่อนวันตกไข่ หรือประมาณช่วงวันที่ 14 - 25 ของรอบเดือนค่ะ ไม่เป็นอันตราย ไม่ต้องกังวลแต่อย่างใด อย่างไรก็ตาม ถ้าตกขาวเป็นก้อนแป้งมากขึ้น และมีสีขาวขุ่น อาจเป็นสัญญาณของการติดเชื้อราในช่องคลอดได้ค่ะ

3. สีตกขาวของคนท้องเป็นแบบไหน

ในช่วงที่คุณแม่ตั้งครรภ์จะมีตกขาวปริมาณมากกว่าปกติค่ะ เกิดจากร่างกายของคุณแม่ผลิตฮอร์โมนเอสโตรเจนมากขึ้น ซึ่งจะเพิ่มการไหลเวียนของเลือดไปยังบริเวณอุ้งเชิงกราน ทำให้ต่อมในปากมดลูกและผนังช่องคลอดผลิตเมือกได้มากขึ้น ผลที่ตามมาก็คือทำให้คุณแม่ตั้งครรภ์มี “ตกขาวปกติ” ในปริมาณที่มากขึ้นตามไปด้วยนั่นเอง

โดยสีตกขาวคนท้องปกติ จะมีลักษณะเป็นมูกใส หรือสีขาวขุ่น ไม่มีกลิ่น และไม่ทำให้เกิดอาการแสบ หรือคันในช่องคลอดค่ะ แต่ถ้าคุณแม่มีลักษณะตกขาวผิดไปจากนี้ หรือมีอาการผิดปกติอื่น ๆ ร่วมด้วย เช่น คันบริเวณช่องคลอด หรือปัสสาวะแสบขัด อาจเกิดจากการติดเชื้อที่บริเวณช่องคลอด หรือปากมดลูก ควรรีบไปพบคุณหมอทันทีค่ะ

4. ตกขาวมาก่อนประจำเดือนกี่วัน 

ในช่วงก่อนมีประจำเดือน หรือช่วงวันที่ 25 - 28 ของรอบเดือน อาจมีตกขาวปริมาณเล็กน้อยได้ค่ะ

สรุปค่ะ ☺️

สีของตกขาวล้วนเป็นสัญญาเตือนบ่งบอกโรคต่างๆ ซึ่งจะเห็นได้ว่าสีของตกขาวที่ผิดปกติเกิดจากการติดเชื้อที่แตกต่างกัน มีทั้งการติดเชื้อรา เชื้อแบคทีเรีย หรือเชื้อไวรัส ดังนั้นสาวๆ จึงควรให้ความสำคัญกับตกขาว หมั่นสังเกตสีของตกขาวสม่ำเสมอ

เมื่อพบความผิดปกติ ควรรีบไปพบสูตินรีแพทย์ เพื่อหาสาเหตุและวางแผนการรักษาอย่างเหมาะสม แต่ถ้าสาว ๆ รู้สึกเขินอาย ไม่กล้าไปตรวจที่โรงพยาบาล ก็สามารถมาตรวจที่แฮปปี้เบิร์ธคลินิกได้เลยค่ะ เราเป็นคลินิกสูตินรีเวชที่ให้บริการตรวจภายในโดยคุณหมอผู้หญิง ซึ่งมีความเชี่ยวชาญในการรักษาโรคสำหรับผู้หญิงหลากหลายส่วน ไม่ว่าจะเป็น หูดหงอนไก่ ตรวจหนองใน โรคซิฟิลิส และ อื่นๆ และดูแลโดยเจ้าหน้าที่ผู้หญิงทุกขั้นตอน มีความเป็นส่วนตัวสูง คนไม่พลุกพล่าน ไม่ต้องกังวลใจเลยค่ะ หากสนใจ สามารถนัดหมายได้ที่เบอร์โทรศัพท์  081-442-9355 (ตามเวลาทำการคลินิก) และเฟสบุ๊กเพจ happybirth กับหมอชะเอม เลือกช่องทางที่สะดวกได้เลยค่ะ ไม่ต้องรอ!